NEVRUZ/HIDIRELLEZ

Havaya, suya ve en son toprağa düşen cemreler baharın temsilcisidir. Bahar her halk için ayrı bir önem taşır. Tabiatın canlıların ve renklerin yeniden doğuşu yeniden canlanmasıdır. Kışın uğurlanması baharın karşılanmasıdır. Kötülüğün yok olması, iyiliğin kucaklanmasıdır. Her halk ayrı adlarla ayrı geleneklerle, canlı renklerle, yemeklerle, şenliklerle, barışmalarla baharın gelişini kutlar.

                Bahar bayramın adı, Hristiyan’lar da Paskalyadır, Yahudilerde Pesah dır, Hindistan da baharda açan çiçeklerden yapılan renkli tozlar ile kutlanan renk bayramı Holi’dir.Pakistan da uçurtma bayramı, Anadolu’da Hıdırellez,Afganistan,Orta Asya, Güney Kafkasya, İran ve Anadolu’da Nevruz’dur.

                Rusya’da ise kışın bitmesi baharın gelmesi yeni yılın başlangıcı olarak kutlanan Maslenitsa bayramıdır. Slavların inançlarına göre yeni yıla nasıl başlanırsa bütün yıl öyle geçer. Bu nedenle yeni yıla güzel bir başlangıç yapabilmek için Maslenitsa bir hafta boyunca çeşitli etkinlikler ve kitlesel kutlamalarla kutlanır.

               

Hristiyanlık döneminde Maslenitsa Paskalya takvimine göre belirlenmeye başlamıştır. Günümüzde Maslenitsa, bu yıl 5 Mayıs’ta olan Paskalya ’ya kadar sürecek olan Büyük Oruç’a hazırlık dönemidir. Paskalya öncesinde yedi hafta boyunca Büyük Oruç sürüyor Büyük oruç arifesindeki hafta Maslenitsa haftası olarak kutlanıyor.

                Maslenitsa haftasında güneş şeklinde krepler yapılır ve ikram edilir. Blini (krep) güneşin sembolüdür. Yuvarlak, altın renginde ve güneş kadar sıcak. Bu nedenle baharı karşılayan en güzel yiyecek blinidir. Blinilertereyağı, smetana, havyar, mantar ya da balık ile servis edilir. BüyükOruç’ta yenmesi yasaklanan süt ürünleri, et, yumurta, balık gibi yiyecekler son kez bu hafta süresince tüketilir.

                Maslenitsa’nın her günü ayrı ad taşır. Her günün belli bir töreni vardır. Maslenitsa nın birinci günü pazartesidir. Hoş geldin törenleri ile başlar. İkinci günü gençlerindir. Üçüncü günü çocuklarındır. Dördüncü gün eğlencelerin düzenlendiği geniş perşembedir. Beşinci gün kayınvalideler günüdür. Altıncı gün genç kızlar ve gelinler günüdür. Yedinci ve Maslenitsa’nın son günüdür.

                Maslenitsa’nın uğurlanması kışın sembolü olan korkulukların ateşe verilmesi, özür dileme ve affetme günüdür. Korkulukların külleri o yıl bereketli olsun ve bol ürün alınsın diye tarlalara serpilir. Bunun o yıla bereket getireceğine inanılır. Onların inançlarına göre kutlamaların son gününün ardından temiz ve günahlardan arınmış bir şekilde Ortodoksların en büyük orucu başlar. Orucun amacı ise vücudun tamamen arınması ve temizlenmesidir.

Ruslar ilk krep güzel geçmez derler. Yani bir işi başarmak için bıkıp usanmadan çabalamak gerekir. Bunun en yakın Türkçe karşılığı ise Hayırlı işler zor başlar dır. Başka bir deyişle yani eğlenceli keyifli ve mutlu yaşam ömür boyu sürmez. Bir gün zor zamanlar da başlayabilir.

                Maslenitsa sadece bir örnek. Sibirya’da, Çin’de, Hindistan’da, Orta Asya’da, Kafkaslarda bu bölgelerin olduğu tüm coğrafyada baharın karşılanması için yapılan bayramların anlamları aynıdır. Bayramlar; barışma, affetme, kucaklaşma, sevinç ve kötülüklerden arınmaktır. Akraba ve yakınları ziyaret etmek, özür dilemek, misafirleri ağırlamak, eğlenmek ve sevinmektir.

                Mart ayının son on günü İran’da, Azerbaycan’da, orta Asyada Nevruz haftasıydı. Demek istediğimiz şudur! Bahar da Nevruz da yalnızca Kürt milliyetçiliğinin tekelinde olamaz, tutulamaz! Nevruz’u bayram tadında kutlayarak lastik yakarak ateşin üzerinden atlayarak olmaz diyoruz.